Vai trò của AHU HVAC trong việc đảm bảo chất lượng không khí trong nhà – Giải pháp toàn diện từ Công ty Điện Lạnh LÊ PHẠM

Giới thiệu: Vì sao AHU HVAC quan trọng với chất lượng không khí trong nhà?

Ở các đô thị lớn như TP.HCM hay Hà Nội, mức độ ô nhiễm không khí thường xuyên vượt ngưỡng cho phép của WHO. Điều đáng lo ngại là không khí trong nhà, nơi chúng ta dành tới 90% thời gian sinh hoạt, lại có thể ô nhiễm gấp 2–5 lần so với ngoài trời nếu không được xử lý đúng cách.

Chính vì vậy, AHU HVAC (Air Handling Unit – Heating, Ventilation, and Air Conditioning) trở thành trái tim của hệ thống điều hòa trung tâm, đảm bảo rằng luồng khí bạn hít thở luôn sạch, tươi mới, có độ ẩm và nhiệt độ phù hợp.

Tại Công ty Điện Lạnh LÊ PHẠM, chúng tôi đã triển khai hàng trăm dự án AHU cho tòa nhà văn phòng, bệnh viện, trung tâm thương mại, nhà máy… Mỗi dự án đều chứng minh một điều: không thể đạt chất lượng không khí lý tưởng nếu thiếu AHU vận hành đúng chuẩn.

AHU HVAC là gì và nguyên lý hoạt động

AHU là một thiết bị lớn, thường đặt ở phòng kỹ thuật hoặc tầng mái, kết nối với hệ thống ống gió để phân phối không khí sạch tới toàn bộ tòa nhà. Chức năng chính của AHU bao gồm:

• Lọc không khí: Loại bỏ bụi mịn PM2.5, vi khuẩn, nấm mốc.

• Trao đổi nhiệt: Làm lạnh hoặc sưởi ấm tùy theo nhu cầu.

• Điều chỉnh độ ẩm: Duy trì độ ẩm lý tưởng 45–60%.

• Cung cấp khí tươi: Bổ sung không khí ngoài trời đã được xử lý.

Nguyên lý hoạt động của AHU:

1. Hút khí hồi từ các phòng và khí tươi từ ngoài trời.

2. Không khí đi qua các tầng lọc (sơ cấp, tinh, HEPA, than hoạt tính).

3. Trao đổi nhiệt qua coil lạnh hoặc coil nóng.

4. Điều chỉnh độ ẩm qua hệ thống phun sương hoặc hút ẩm.

5. Quạt đẩy khí đã xử lý vào hệ thống ống gió để phân phối khắp tòa nhà.

💡 Thực tế tại Việt Nam: Một tòa nhà văn phòng 15 tầng ở Quận 1 sau khi lắp AHU tiêu chuẩn HEPA H13 đã giảm lượng bụi mịn PM2.5 từ 35 µg/m³ xuống chỉ còn 8 µg/m³, đạt tiêu chuẩn WHO.

Cơ chế xử lý và lọc không khí của AHU HVAC

Các cấp lọc trong AHU

1. Lọc sơ cấp (Pre-filter)

   • Bắt các hạt bụi lớn, tóc, sợi vải.

   • Thường làm từ sợi tổng hợp hoặc kim loại.

   • Hiệu quả lọc 30–60% theo tiêu chuẩn EN779.

2. Lọc tinh (Fine filter)

   • Giữ lại bụi mịn PM10, PM2.5.

   • Hiệu quả 80–95%.

3. Lọc HEPA (High Efficiency Particulate Air)

   • HEPA H13: Loại bỏ 99,95% hạt ≥0,3 micron.

   • HEPA H14: Hiệu quả 99,995%.

4. Lọc than hoạt tính

   • Hấp thụ khí độc VOC, formaldehyde, mùi khó chịu.

   • Thường dùng cho bệnh viện, phòng lab, nhà máy hóa chất.

5. Khử khuẩn UV-C

   • Tiêu diệt vi khuẩn, virus, nấm mốc ngay trong luồng khí.

   • Hiệu quả 90–99% với hầu hết vi sinh vật.

6. Lọc tĩnh điện (ESP)

   • Bắt bụi siêu mịn, khói thuốc, dầu mỡ.

   • Phù hợp cho nhà bếp công nghiệp.

Quy trình xử lý không khí

Quá trình xử lý của AHU diễn ra theo thứ tự:

1. Hút khí hồi và khí tươi.

2. Lọc sơ cấp → Lọc tinh → Lọc HEPA/than hoạt tính.

3. Trao đổi nhiệt để đạt nhiệt độ yêu cầu.

4. Điều chỉnh độ ẩm.

5. Khử khuẩn bằng UV-C (nếu có).

6. Quạt đẩy khí sạch vào ống gió.

📊 Bảng hiệu suất lọc phổ biến:

Các yếu tố kỹ thuật ảnh hưởng đến hiệu quả AHU

Hiệu quả của AHU phụ thuộc vào nhiều thông số kỹ thuật:

• Lưu lượng gió: 2.000–50.000 m³/h. Chọn sai sẽ gây thiếu khí tươi hoặc lãng phí điện.

• Áp suất tĩnh: 250–600 Pa để vượt qua sức cản của bộ lọc và ống gió.

• Công suất trao đổi nhiệt: 10–200 kW tùy công trình.

• Vật liệu vỏ máy: Thép mạ kẽm sơn tĩnh điện, cách nhiệt PU Foam dày 25–50 mm.

• Độ ồn: Dưới 65 dB(A) để đảm bảo yên tĩnh.

• Điều khiển thông minh: Biến tần VFD, hệ thống BMS giúp tiết kiệm 20–30% điện.

💡 Case study LÊ PHẠM: Nâng cấp quạt thường sang quạt EC kết hợp biến tần đã giúp một tòa nhà văn phòng tiết kiệm 28% điện năng cho hệ AHU.

So sánh AHU với các thiết bị xử lý không khí khác

Kết luận: AHU là thiết bị duy nhất vừa cấp khí tươi, vừa lọc, điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm và khử khuẩn.

Tiêu chuẩn và yêu cầu chất lượng không khí

Để đánh giá chất lượng không khí, cần dựa vào các tiêu chuẩn:

• ASHRAE 62.1: Lượng khí tươi tối thiểu.

• ISO 16890: Phân loại hiệu quả lọc bụi mịn.

• WHO: Nhiệt độ 22–26°C, độ ẩm 40–60%.

• QCVN 06:2022/BXD: Quy chuẩn Việt Nam về thông gió.

📏 Chỉ số khuyến nghị:

• PM2.5: ≤15 µg/m³.

• CO₂: ≤1.000 ppm.

• Độ ẩm: 45–60%.

Bảo dưỡng và vận hành AHU hiệu quả