Tiêu chuẩn vận hành và bảo dưỡng hệ thống AHU HVAC – Hướng dẫn chi tiết, đầy đủ, ai cũng áp dụng được

Tiêu chuẩn vận hành và bảo dưỡng hệ thống AHU HVAC trong tòa nhà và nhà máy

Tiêu chuẩn vận hành và bảo dưỡng hệ thống AHU HVAC đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chất lượng không khí trong nhà và tiết kiệm năng lượng.

Hệ thống AHU (Air Handling Unit) trong HVAC được thiết kế để xử lý, lọc, làm lạnh hoặc sưởi và phân phối không khí. Việc vận hành đúng tiêu chuẩn giúp giảm chi phí, kéo dài tuổi thọ thiết bị và đảm bảo môi trường làm việc an toàn.

Các thông số vận hành chuẩn:

• Nhiệt độ gió cấp: 20–24℃ cho văn phòng, 18–22℃ cho phòng sạch.

• Độ ẩm tương đối: 50–60%RH.

• Áp suất tĩnh: 400–600 Pa.

• Lưu lượng gió: 10–15 lần trao đổi không khí mỗi giờ cho phòng sạch.

Tiêu chuẩn quốc tế áp dụng:

• ASHRAE 62.1: đảm bảo thông gió hợp lý.

• ISO 14644: kiểm soát bụi trong phòng sạch.

Quy trình vận hành cơ bản:

1. Khởi động: quạt cấp gió → quạt hồi gió → làm lạnh/làm nóng.

2. Giám sát thông số qua BMS hoặc đồng hồ đo.

3. Điều chỉnh gió tươi và gió hồi hợp lý.

4. Dừng hệ thống theo thứ tự ngược.

Không tuân thủ tiêu chuẩn vận hành và bảo dưỡng hệ thống AHU HVAC có thể làm tăng điện năng tiêu thụ 15–20% và gây mất cân bằng áp suất phòng.

Quy trình bảo dưỡng hệ thống AHU HVAC định kỳ

Bảo dưỡng định kỳ là yếu tố cốt lõi để hệ thống AHU HVAC hoạt động ổn định.

Tần suất bảo dưỡng:

• Hàng tuần: kiểm tra áp suất, lưu lượng gió, tiếng ồn.

• Hàng tháng: vệ sinh lọc sơ cấp, kiểm tra dây curoa.

• Hàng quý: bảo dưỡng bộ trao đổi nhiệt, cảm biến.

• Hàng năm: thay lọc HEPA/MERV, cân chỉnh quạt, bảo dưỡng động cơ.

Các bước bảo dưỡng:

• Ngắt nguồn điện, treo biển cảnh báo.

• Tháo và vệ sinh bộ lọc bằng khí nén hoặc thay mới.

• Vệ sinh cánh quạt, kiểm tra cân bằng.

• Xịt rửa bộ trao đổi nhiệt.

• Kiểm tra rung và bôi trơn vòng bi.

• Ghi lại thông số trước và sau bảo dưỡng.

Ghi chép dữ liệu bảo trì giúp kiểm soát tình trạng thiết bị và dự đoán thời điểm thay linh kiện.

Kiểm tra và bảo trì bộ lọc không khí (HEPA, MERV)

Bộ lọc là trái tim của hệ thống AHU HVAC.

Các loại phổ biến:

• Lọc sơ cấp: giữ bụi lớn.

• Lọc MERV 13–15: lọc bụi mịn PM2.5, vi khuẩn.

• Lọc HEPA H13: lọc ≥99.97% hạt 0.3 micron, cho bệnh viện, phòng sạch.

Chu kỳ thay thế:

• MERV: 6–12 tháng.

• HEPA: 12–18 tháng hoặc khi chênh áp > 250 Pa.

Quy trình:

1. Đo chênh áp trước – sau lọc.

2. Nếu vượt ngưỡng, dừng hệ thống và thay mới.

3. Lắp đúng chiều mũi tên hướng gió.

4. Ghi nhật ký bảo trì.

Không thay lọc đúng hạn sẽ làm tăng tiêu thụ điện 10–15% và giảm hiệu quả lọc.

Vận hành và giám sát các thông số kỹ thuật quan trọng

Để đảm bảo tiêu chuẩn vận hành và bảo dưỡng hệ thống AHU HVAC, cần theo dõi:

• Nhiệt độ gió cấp: 20–24℃.

• Độ ẩm: 50–60%RH.

• Áp suất tĩnh: 400–600 Pa.

• Lưu lượng gió: theo thiết kế.

Phương pháp giám sát:

• Dùng hệ thống BMS điều khiển từ xa.

• Đặt cảm biến ở vị trí chiến lược.

• Cài đặt cảnh báo vượt ngưỡng.

Ví dụ: RH > 70% tăng nguy cơ nấm mốc; nhiệt độ gió cấp <18℃ có thể gây khó chịu.

Quản lý năng lượng và tối ưu hiệu suất AHU HVAC

Quản lý năng lượng là một phần của tiêu chuẩn vận hành và bảo dưỡng hệ thống AHU HVAC hiện đại.

Giải pháp tiết kiệm:

• Dùng biến tần (VFD) điều chỉnh lưu lượng gió.

• Tăng gió hồi khi không cần gió tươi 100%.

• Vệ sinh định kỳ bộ trao đổi nhiệt.

• Dùng cảm biến CO₂ để điều chỉnh lượng gió tươi.

Một tòa nhà văn phòng 20 tầng có thể tiết kiệm hơn 200 triệu VNĐ/năm nếu tối ưu AHU đúng cách.

Ứng dụng AHU HVAC trong các lĩnh vực đặc thù

Tiêu chuẩn vận hành và bảo dưỡng hệ thống AHU HVAC thay đổi theo từng lĩnh vực:

• Bệnh viện: áp suất dương/âm, lọc HEPA, độ ẩm chuẩn.

• Phòng sạch: ISO 14644, nhiệt 20±2℃, RH 50±5%.

• Trung tâm dữ liệu: nhiệt 18–22℃, RH 45–55%.

• Nhà máy thực phẩm: lọc mùi, kiểm soát độ ẩm tránh vi sinh vật.

Sự khác biệt giữa AHU và các thiết bị liên quan (FCU, Chiller, Cooling Tower)